7 Maddede Meclis’te Yeni Dönem, Yasalar Kaç Oyla Kabul Edilecek, Erken Seçime Nasıl Gidilecek?
Türkiye’nin ilklerini yaşadığı 24 Haziran tarihinde yapılan seçimlerde milletvekili sayısı 600’e çıktı.
Değişen milletvekili sayısı yanında Meclis’in çalışma sistemi için gerekli olan kritik sayılar da değişti.
Bu değişimle birlikte Meclis’teki karar yeter sayısı 367’den 400’e çıktı, yasa kabulü için asgari milletvekili sayısı da 151 oldu.
Seçim sonuçlarına göre, AKP 295, CHP 146, HDP 67, MHP 49, İYİ Parti ise 43 milletvekili ile Meclis’e girdi.
Cumhur İttifakı 344, Millet İttifakı 189 milletvekili ile Meclis’te.
Meclis’teki sandalye dağılımına göre hiçbir parti tek başına çoğunluğu elde edemedi.
Cumhur İttifakı’nın toplamı ancak çoğunluğu sağlayabiliyor.
Dünya gazetesinden İsmet Özkul, 550’den 600’e yükselen milletvekili sayısını ve Meclis’in çalışması için gerekli milletvekili sayılarını köşesine taşıdı.
Özkul’un köşesine taşıdığına göre, Anayasada yer alan Meclis çalışmalarına ilişkin sayısal sınırlar ile partilerin milletvekili dağılımını karşılaştırınca, mevcut oy dengeleri ile ortaya şöyle bir tablo çıkıyor:
1. Meclis Genel Kurulu’nun toplanabilmesi için en az 200 milletvekili gerekiyor. Bu durumda AKP hariç hiçbir parti tek başına Meclis’in toplanmasını sağlayamıyor.
2. Yasaların kabulü için asgari 151 milletvekilinin oyunu gerekiyor. Bu da AKP dışında hiçbir partinin tek başına yasa çıkaramayacağı anlamına geliyor.
Genel Kurul’a katılan milletvekili sayısı 301’in üzerine çıkarsa, yasanın kabulü için salt çoğunluk gerektiğinden 151 oy sınırı da yükselmiş oluyor.
3. Cumhurbaşkanı’nın veto ettiği yasaların aynen kabulü için 301 oy gerekiyor. Bunun için ya AKP’nin katılımı ya da AKP dışındaki tüm partilerin birleşmesi gerekiyor.
4. Anayasa’da değişiklik teklifi vermek için gerekli imza sayısı 200. AKP dışında hiçbir partinin tek başına bu sayıyı bulma şansı yok. Millet İttifakı’nın da bu sınırı geçmek için dışarıdan 11 milletvekilinin desteğini alması gerekiyor.
5. Anayasa değişiklik teklifinin referanduma gerek olmadan kabulü için 400 oya, referanduma gidecek şekilde kabulü için 360 oya gerek var. Her iki durumda da Anayasa değişikliğine ne Cumhur İttifakı’nın ne de Millet İttifakı’nın oyu yetmiyor.
6. Meclis’in erken seçim kararı alması için en az 360 oy gerekiyor. Buna da iki ittifakın da oyu yetmiyor.
7. Cumhurbaşkanı, yardımcıları ve bakanlar hakkında soruşturma önergesi için 301, önergenin kabulü için 360, Yüce Divan’a sevk kararı için 400 milletvekilinin katılımı gerekiyor.
Bu durumda ancak AKP dışındaki tüm partiler birleşirse bir önerge verebilirler ama önergenin kabulünü sağlayamazlar. AKP’den katılım olmadan Meclis’in bu aracı kullanma şansı yok.
