Adı (adalet ve kalkınma) ile müsemma (uyumlu-bütünleşik) olmaktan menkul parti hükümeti “anayasada değişiklik paketi” hazırladı ve hafta başında komisyona sundu.
Anayasa Komisyonu paketi sözde, görüşmeye başladı..
Sözde.. Zira “kendilerine verilen paket” usulen tefhim edilip aynen geçecek.
Çünkü bu paket, milletin ihtiyaç ve sıkıntılarını gidermeye yönelik değil.
Aksine; Sevk edenin ihtiyaçlarını karşılamayı amaçlar niteliktedir.
Şu halde buna bir “meşruat” gerek.
Peki, “meşruat” ne idi?
MEŞRUAT:
Hak, doğru, adil ve meşru; veya yanlış, aykırı, yasa/hukuk ve ahlâk dışı olanı beyan; Ret veya onay. Haram, yasa dışı ve yasak olmayanı tespit. Olaylar, hüküm, kanun, karar ve mütedair eylem; Yasa taslak ve tasarıları dâhil olmak üzere: “adalet, hakkaniyet ve hukuka uygun” olup olmadığına dair yazılı veya sözlü beyan. Adalet, hak, ahlâk ve hukuk (kanaat) önderleri tarafından verilen/konulan şerh. BUNA GÖRE;
Anayasa değişiklikleri için esas alınması zorunlu “objektif norm, ilke ve evrensel hukuk kriterleri.” Başka bir anlamda “olmazsa olmaz şartlar.
1. HAK:
Özgür irade (fıtrat) teoremi bağlamında, bireyin, doğuştan sahip olduğu haklar (beslenme, barınma, öğrenme, inanma ve inandığı gibi yaşama) ile diğer insanların kendi özel hayatlarını yaşama şekline müdahale etmeden, yaşamlarını biçimlendirme hürriyeti ve hukuk düzeninin bireye tanıdığı yetkilerdir. Bu yetkiler sınırlıdır. Sınırlar aşıldığı ve ihlâl edildiği takdirde fail, ceza veya mağdura tazminat ödemeye mahkum edilir. Hak kullanılırken başka birilerinin haklarını çiğnemek haksız fiildir. Suç teşkil eder. Hukuk sistem ve düzeninin temel unsuru ve bileşkesi hak’tır. Hak’lar üç ana başlık altında şekillenir.
Özel haklar, Kamu hakları ve Evrensel haklar. Yetkiler yönündense:
Yetkinin içeriği ve yönetileceği veya etkileyeceği varlıklar; Öğesi öne çıkar.
2. HUKUK:
Hukuk kelimesi Arapça hak kökünden gelir ve hak kelimesinin çoğuludur. Arapçada “hak” kelimesinin çoğulu ahlâktır. TDK’na göre hukuk: “Toplumu düzenleyen ve devletin yaptırım gücünü belirleyen yasaların bütünüdür”. Bunun dışında hukukun “haklar” anlamı da vardır. Mecazen de, ahbaplık, dostluk anlamında da kullanılır. Hukuk, toplumun genel menfaatini veya fertlerle ortak iyiliğini sağlamak maksadıyla konulan ve kamu gücüyle desteklenen kaide, hak ve kanunların bütünüdür. Hukuk’un uygulama cihazı adalettir.
3. ADALET:
Hak’ın gözetilmesi ve hukuk’un hayat bulmasıdır. Hak ve haksızlık ile haklı ve haksızın ayırt edilmesi adaletle sağlanır. Adalet kuramı temelde hukuk kurallarına uygunluk kesp eder. Ancak, temel toplumsal işlevi nedeniyle din-ahlâk ve buna alenen aykırı olmayan töre, örf, adet, geleneksel kurallarla birleşik ve bütünleşik olmak zorundadır. Aksi takdirde kuram, kanun, kural ve kurumlar “adalet” vasfını haiz olamaz.
Kutsal kitapların hepsinde adalete ve adil olmaya ilişkin bölümler bulunur. Platon’a göre adalet en yüce erdemlerden biri, insan ve devletin temel davranış kuralıdır. Aristoteles’in hareket noktasını ise eşitlik kavramı oluşturur. Ona göre, herkese eşit davranmak adalet için yeterli değildir. Bir hukuk düzeni, güçsüzleri koruduğu ölçüde adaletli olabilir. .
Bu bilimsel ve evrensel tanımlara, Recep tarafından “hap” olarak nitelenen “anayasa değişiklik” önerilerini vurun da, görün bakalım; Paket insan hakları, adalet, hukuk ve halkın acil ihtiyaçlarına UYGUN MU? DEĞİL Mİ?
İlk “meşruat” sizden olsun.
Mustafa Nevruz SINACI
www.alaturkaoline.com
