Sağlık mı, Özgürlük mü? İsterseniz sigara yasaklarının dünyadaki etkilerine bir bakalım. Mahmut Ekenel yazdı.
Sağlık mı, Özgürlük mü?
Sigara yasaklarıyla ilgili gözlemlerimi daha önceki bir yazımda anlatmıştım. Bazı sigara içen arkadaşlarım beni ister istemez tenkit ettiler. Özgürlüklerinin sınırlandığını savunuyorlardı. Onların özgürlüklerine, yaşam haklarına, tercihlerine son derce saygılı olduğumu belirttim önce. Benim dikkatini çekmek istediğim olayın toplumun sağlığı olduğunu söyledim. Sigara yasaklarının başladığı günden bugüne kalp ve kanser hastalıklarında büyük düşüşler görünüyor. Ama en büyük düşüş, “second-hand-smoker” denen sigara içmeyen insanlarda görülüyor. Birinin özgürlüğü başkasının sağlığını bozuyorsa, bu bir özgürlük olamaz artık. İsterseniz sigara yasaklarının dünyadaki etkilerine bir bakalım.
ABD
Indiana Üniversitesinin yaptığı araştırmada, sigara yasaklarının başladığı günden bugüne sigara içmeyen (second hand smoker) insanlarda görünen kalp rahatsızlıkları yüzde 17’den yüzde 8’ya düşüyor. John Hopkins Üniversitesi tarafından yapılan bir araştırmada, sigara tiryakileri sigarayı bırakmalarından 20 dakika sonra kan basınç seviyesinin normal döndüğünü, 12 saat içinde kandaki karbon monokside seviyesinde büyük düşüş görüldüğü, 2 hafta ile 3 ay arasında akciğerlerin performansında büyük artış görüldüğü, bir yıl içinde de kalp krizi riskinin yarıya düştüğü rapor edilmiş. Kansas Üniversitesinin yaptığı araştırmada, sigara yasaklarının başladığı günden 2009 yılına kadar kalp krizi ölümleri yüzde 26 azaldığı belirtilmiş. Boston Üniversitesi öğretim görevlilerinden Prof. Dr. Michael Siegel’in 3,834 genç üzerinde yaptığı 6 yıllık araştırmada, sigara yasağının yürürlüğe girmesinden sonra sigaraya başlayan gençlerin oranında yüzde 40 azalma olduğu bilimsel olarak rapor edilmiş.
TÜRKİYE:
Kapalı alanlarda sigara içme yasağının yürürlüğe girdiği Mayıs 2008 tarihinden sonra sigara satışlarında önemli bir düşüş yaşanmış. Temmuz 2008 ile Temmuz 2009 kıyaslandığında, 520 milyon adet az sigara içildiği belirlenmiş. Düşüş devam etmiş; 2010 yılının ilk dört ayında, 2009 yılına göre sigara satışları yüzde 23 azalmış. İstanbul Sağlık Müdürlüğü, sigara ile ilgili hastalık başvurularının 2010 yılının ilk altı ayında, iki yıl öncesine göre yüzde 20 azaldığını belirtmiş.
İSKOÇYA:
İskoçya’da sigara yasaklarının yürürlüğe girmesinden önce ve iki ay sonra bar çalışanları üzerinde yapılan iki ayrı tıbbi araştırmada, yasaklardan sonra bu alanda çalışanların sağlıklarında ciddi bir düzelme olduğu görülmüş. Bu insanların solunum sistemlerinin ve ciğerlerinin çok daha iyi çalışmaya başladığı tıbbi olarak kayıtlara geçmiş. Dr. Daniel Menzies ve iş arkadaşlarının yaptıkları araştırmada, sigara yasağından önce bar çalışanlarının yüzde 79’unun solunum yetmezliği problemi yaşadığı belirlenirken, yasakların uygulanmasından iki ay sonra bu oran yüzde 47’ye düştüğü rapor edilmiş.
İTALYA:
Kapalı yerlerde sigara içme yasağının yürürlüğe girmesinden beş yıl sonra Dr. Francesco Forastiere tarafından yapılan araştırmada, kalp rahatsızlığı gerekçesi ile hastanelere yapılan başvuru oranlarında hissedilir bir azalma gözlenmiş. Bu azalma oranı 35-64 yaş arasındaki insanlar için yüzde 14, 65-74 yaş arasındaki insanlar için de yüzde 12 olarak rapor edilmiş.
ÇİN
Erkeklerinin yüzde 67’sinin sigara içtiği Çin’de yapılan bir araştırmada, sigara içenlerin yüzde 60’inin sigaranın ciğer kanserine sebep olduğunu, yüzde 96’sinin sigara ile kalp rahatsızlığı arasında güçlü bir ilişki olduğunu bilmedikleri ortaya çıkmış. Çin’de sigaradan yılda ortalama 1,5 milyon kişi hayatını kaybediyormuş.
İRLANDA:
Dr. Luke Clancy tarafından yapılan bir araştırma sonucunda, kapalı alanlarda ve iş yerlerinde sigara içme yasağının uygulanmaya başlamasından sonra bu yerlerdeki hava kirliliğinin yüzde 83 oranında azaldığı bilimsel olarak rapor edilmiş. Çalışanların hastaneye başvuru taleplerinde de önemli bir düşüş yaşanmış.
FRANSA:
Prof Dr. David Thomas tarafından yapılan araştırmada, kapalı yerlerde sigara yasağının uygulanmaya başlandığı Ocak 2005 tarihi ile Ocak 2007 tarihi arasında kalp rahatsızlığı sebebiyle acil servise başvuranların oranında yüzde 15 azalma olduğu belirtilmiş.
İNGİLTERE:
İngiliz Akciğer Enstitüsü tarafından yapılan araştırmada, İngiltere’de sigara yasaklarının başlamasından bir yıl sonra, bir yıl öncesine göre hastane kayıtlarına yüzde 13 daha az kalp krizi vakası girdiği belirlenmiş.
Mahmut Ekenel / Los Angeles
Kaynaklar:
http://www.sciencedaily.com
http://www.wpro.who.int
http://www.tobaccofreeca.com
http://www.theheart.org
